“Mesleğimiz de bizimle birlikte ölecek !”

Gazetemizde bir süredir devam eden ‘Ustalara Saygı Röportajları’nın bu seferki konuğu, Tire’de bir zamanlar oldukça yaygın olan birçok kişinin ekmek yediği “Saraçlık” mesleği ve zanaatının son temsilcilerinden biri olan, birçok defalar çeşitli toplantı, etkinlik ve fuarlarda mesleğini temsil etmiş olan Tireli Saraç ustası Haşim Erburhan oldu.

ÖZEL RÖPORTAJ:  HANİFE AKÇATAŞ   Tire’de bir meslek daha tarihin tozlu sayfalarına girmeye başlıyor. Teknolojinin hızla ilerlemesi ve insanların fabrikasyon ürünlere ilgisinin gün geçtikçe artması, birçok mesleğin unutulmasına sebep oluyor. Bu mesleklerden bir tanesi de saraçlık. Tire’de bir zamanlar oldukça yaygın olan ve çok sayıda kişinin yaptığı bu mesleğin son temsilcilerinden biri olan ve bu işe ömrünü veren isimlerden biri olan Haşim Erburhan ile ‘Ustalara Saygı Röportajları’ serisi kapsamında röportaj yaptık. Haşim Erburhan, sorduğumuz soruları samimi ifadelerle, en içten şekilde cevaplandırdı. BÜYÜK TİRE: Kendinizden bahseder misiniz? HAŞİM ERBURHAN: “İsmim Haşim Erburhan. 1958 yılında Tire’de doğdum. İlkokul mezunuyum. Saraçlık mesleğine 11 yaşında babamın isteği ile başladım. Tam olarak hatırlamasam da saraçlık mesleğini 5 -6 kere bıraktım. Fakat tekrar babam beni saraç ustama götürdü ve eti senin kemiği de senin dedi. Ailemde, benden başka bu iş ile uğraşan yok.”  BÜYÜK TİRE:  Mesleğiniz hakkında bizlere bilgi verir misiniz? HAŞİM ERBURHAN:  “Saraçlık, eskiden çok önemli ve ihtiyaç duyulan mesleklerden bir tanesiydi. Eskiden modern hayvancılığın gelişmediği dönemlerde hemen hemen her gün iş olurdu. Hatta bazen o gün bitmesi gereken işleri bitiremediğim zamanlarımı hatırlıyorum. Fakat modern hayvancılığın gelişmesi ve naylonun kullanımının artması saraçlık mesleğini kötü etkiledi.” BÜYÜK TİRE:  Tire’de bu işi yapan kaç kişi var? Bu ürünler kimlere hitap ediyor? HAŞİM ERBURHAN:  “Bildiğim kadarı ile ilçemizde bu işi yapan kişi sayısı 6 ila 7 arasında değişiyor. Onlar ile aramızda bir fark var. Onlar yaptıkları ürünleri toptan halde satıyorlar. Benim yaptığım ise onlarınkinden biraz farklı, ben yıllardan beri yıpranmış ürünlerin tamirini de yapıyorum. Bir ürünü sıfırdan yapması daha kolaydır ama benim yaptığım biraz daha yetenek gerektiriyor. Ürünlerimiz, genelde hayvancılık işi ile uğraşanlara hitap ediyor. Bu ürünleri atı, devesi ve büyükbaş hayvanları olanlar satın alıyor.” BÜYÜK TİRE:  Saraçlık mesleği ile rahat bir şekilde geçiminizi sağlayabiliyor musunuz? HAŞİM ERBURHAN:  “Allah’a şükür artmasa da yetiyor. Emekli olduğum için bu işten kazandığım ile rahat bir şekilde geçiniyoruz. Fakat eskiden daha çok kazanıyorduk. Şuan işler biraz ağır işliyor. Hayvancılığın artık açık sistem halinde bakımının yapılması, hayvan yularının satılmasını azalttı. Naylonun, deriden daha ucuz olması da satışlarımızın azalmasının diğer bir sebebi. Bu zamana kadar tüm çocuklarımı bu meslekten kazandığım para ile okuttum. Fakat eskiden saraçlık mesleği şimdiki gibi olsaydı bırak çocuk okutmayı geçinmek bile zor olabilirdi.” BÜYÜK TİRE:  Bu mesleğin gelecekteki durumu hakkında ne düşünüyorsunuz? HAŞİM ERBURHAN:  “Bu meslek isminden de anlaşıldığı gibi yüz tutmuş bir meslek. Biz isterdik ki bu meslek bir yüzyıl daha işlevini sürdürsün. Fakat saraçlık mesleğine ilgi yeterli değil. Ben kendi adıma Halk Eğitim Merkezleri’nde diğer açılan birçok kurs gibi saraçlık mesleğinin de kursunun açılmasını ve saraçların orada bu mesleği öğretmesini isterdim. Ya da Belediyelerin kadrolu saraç alımı yapması yeni yetişen gençlerimize hem iş imkânı olurdu, hem de saraçlık mesleği tarihe karışmaya yüz tutmazdı. Bu tarz çalışmalar yapılmaz ise bu meslekte biz öldükten sonra bizim ile birlikte ölecektir.” BÜYÜK TİRE:  Bu mesleğin ince hassas noktaları var mı? Varsa bunlar neler? HAŞİM ERBURHAN:  “Bu mesleğin hassas bir noktası yok.  Bu meslek sadece ilgi ve yetenek istiyor. Gerisi kendiliğinde geliyor.” BÜYÜK TİRE:  Bu tür unutulmaya yüz tutmuş mesleklerin yaşatılması adına yapılan çalışmalar sizce yeterli mi? Siz olsaydınız yapılanlara ne gibi değişiklik yapardınız? HAŞİM ERBURHAN:  “Son zamanlarda biraz daha çalışmalar arttırılmaya başladı. Fakat bu tarz yapılan çalışmaların gençlerimizin bu tarz mesleklere ilgi duymasını sağlayacağını düşünmüyorum. Şuan ki saraçlık mesleği ile geçim sağlamak çok zor. Daha önce de belirttiğim gibi Kültür Bakanlığı olsun, Belediyeler olsun, Halk Eğitim Merkezi olsun bu tarz kurumların bu tarz mesleklere el atması lazım. Mesela Halk Eğitim Merkezinde Halk Oyunları kursu açıldığı gibi saraçlık kursu da açılsın. Gençlerimiz bu tarz meslekleri de tanısın bilsin. İlgisi olanlar kurs sertifikası ile dükkân açıp mesleği ilerletsin. Bizim Mesleğe devlet kadro açabiliyorsa açsın. Meslek liselerine bölüm açılınca gençlerin dikkatini çeker ve meslek ilerler. Ben olsaydım yapılan çalışmalara bunları da eklerdim.”